نگاهی نمادین به حضور شتر در شعر دورۀ جاهلی

نویسنده

  • رضا افخمی عقدا استادیار دانشگاه یزد
چکیده مقاله:

یکی از جلوه‌های بارز قصاید جاهلی، تصویر و توصیف مَرکب مرد جاهلی به شکل عام و شتر بشکل خاص است که یار ،همراه و همدم شاعر است و ظاهراً شاعر با عاریت گرفتن اعضای حیوانات نمادینی چون گورخر، گاووحشی، شترمرغ و... به توصیف پراکندة آن پرداخته است. این مقاله بر خلاف شیوة‌‌ ناقدان پیشین و برخی از سخن سنجان معاصر بگونه‌ای متفاوت به تفسیر توصیفات بظاهر متفرق شاعر جاهلی از مرکب خود پرداخته تا با تحلیل مبتنی بر رمز و بازگشایی سمبولی، عمق پیوند مفاهیم و مضامین گوناگون آن پدیدار گشته و این اجزای نمادین در یک وجود اسطوره‌ای نمود پیدا کند. بر این اساس بعید نمینماید که شتر در قصیدة جاهلی، نماد شاعر یا انسان ایده‌آل باشد که هرکدام از عناصر حیوانی و طبیعی که با آن پیوند میخورند، سمبول قدرت، چالاکی، حکمت، ذکاوت، دوراندیشی، احساس مسؤولیت، صلابت، استواری و... است

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

حضور نمادین پیامبران در شعر معاصر عربی

گوناگونی مسائل جامعه، شاعران را برآن داشت تا گستره نمادهای خویش را به حوزه خاصی محدود نکنند و آن را به دیگر نمادهای مختلف ازجمله نمادهای دینی گسترش دهند. دراین میان پیامبران نقش سازنده ای به عهده دارند. شاعران، این شخصیت ها را به دلیل برخورداری از دلالت های بالقوه و سازگار با تجربه ها ی درونی خویش به کار گرفته اند، تا ابعاد فراموش شده آنها را با نگاه ذرّه بینی خویش برجسته نمایند و از آنها جهت ان...

متن کامل

بازتاب شعر جاهلی در شعر خواجوی کرمانی

اقتباس از شعر جاهلی، محدود به پارسی سرایان قرن­های چهارم و پنجم نمی‌شود، بلکه شاعران قرن­های ششم و هفتم و بعد از آن نیز، با تغییر رویکرد، به بهره­گیری از آن پرداخته­اند. خواجوی کرمانی، شاعر مشهور قرن هشتم، با دو رویکرد متفاوت به تأثیرپذیری از شعر جاهلی پرداخته­است؛ اول اینکه وی در زمینه‌ی ایستادن وگریستن براطلال و دمن، خطاب به ساربان، وصف سفر، و به ویژه، بیان فراق و غم هجران در کوچ یاران، با رو...

متن کامل

اندیشه دینی در شعر جاهلی

اهالی شبه جزیره عربستان با ادیان توحیدی پیش از اسلام همچون حنفیت، یهودیت، مسیحیت، صابئیّت و مجوسیّت (زرتشتی) هرچند به شکل ناقص و جزئی آشنایی داشته اند. از این رو طبیعی است که اندیشه دینی در شعر شعرای دوره جاهلیت بازتاب هایی لااقل در برخی جنبه ها داشته باشد. این مقاله بر آن است تا با تحقیق و تفحّص در شعر دوره جاهلیّت به بررسی و نمایاندن نمونه هایی از اندیشه دینی در شعر این دوره بپردازد. اندیشه دینی ...

متن کامل

نگاهی به تمثیل‌های نمادین در مرزبان نامه

یکی از معروف‌ترین تمثیل‌ها، تمثیل حیوانی است که فرنگیان به آن فابل می‌گویند و آن را یکی از انواع ادبی می‌دانند، در فابل قهرمانان حکایت جانوران‌اند که هر کدام نمایندﮤ طبقه‌ای از مردم جامعه هستند. کتاب مرزبان نامه از شاهکارهای نثر مصنوع از زبان حیوانات و به تقلید از کلیله و دمنه نوشته شده است. مؤلف کتاب هنرمندانه و با دید وسیع اجتماعی و فرهنگی، توانسته است از قهرمانان داستان‌ها که همان جانوران هس...

متن کامل

بازتاب شعر جاهلی در شعر خواجوی کرمانی

اقتباس از شعر جاهلی، محدود به پارسی سرایان قرن­های چهارم و پنجم نمی شود، بلکه شاعران قرن­های ششم و هفتم و بعد از آن نیز، با تغییر رویکرد، به بهره­گیری از آن پرداخته­اند. خواجوی کرمانی، شاعر مشهور قرن هشتم، با دو رویکرد متفاوت به تأثیرپذیری از شعر جاهلی پرداخته­است؛ اول اینکه وی در زمینه ی ایستادن وگریستن براطلال و دمن، خطاب به ساربان، وصف سفر، و به ویژه، بیان فراق و غم هجران در کوچ یاران، با رو...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 3  شماره 3

صفحات  247- 280

تاریخ انتشار 2012-01-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023